Sáng ngày 12/02/2023, UBND xã Vĩnh Hào phối hợp cùng gia đình Tiến sĩ Nguyễn Văn Tính tổ chức Lễ đón bằng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh - Từ đường Tiến sĩ Nguyễn Văn Tính.

 Một số hình ảnh rước bằng từ UBND xã về từ đường

Toàn cảnh các đại biểu về dự lễ đón bằng

Chương trình văn nghệ chào mừng

Dòng họ Nguyễn, thôn Cựu Hào, xã Vĩnh Hào khởi nguồn từ cụ Thủy tổ thụy Pháp Chính từ vùng Kẻ Mơ - Hoàng Mai ngoại thành Thăng Long, nay là thành phố Hà Nội đã về đây khai cơ lập ấp. Trải qua quá trình tồn tại và phát triển, dòng họ Nguyễn đã sinh ra rất nhiều bậc hiền tài, nhiều vị quan thanh liêm, nhà khoa bảng có nhiều công lao với nước, với dân, làm rạng danh cho quê hương, dòng tộc. Cùng với quan Tả mạc trấn Kinh Bắc Nguyễn Sưởng - đời thứ 10 của dòng họ; Tế tửu Quốc Tử Giám Nguyễn Thuyên là đời thứ 12 của dòng họ, Tiến sĩ Nguyễn Văn Tính sinh năm Canh Tý 1860, là đời thứ 12 của dòng họ, sinh ra trong gia đình Nho học có 7 người con, có truyền thống khoa bảng, nhiều đời đỗ đạt, làm quan ở xã Cựu Hào, tổng Hổ Sơn, huyện Thiên Bản nay là thôn Cựu Hào, xã Vĩnh Hào, huyện Vụ Bản, cụ Nguyễn Văn Tính là người có tư chất thông minh, tính ham học hỏi nên đã đỗ loại ưu kỳ thi Hương năm 1890, được đặc cách qua kỳ thi Hội vào dự thi Đình. Đến năm Tân Sửu 1901, cụ đỗ đầu kỳ thi Đình cùng 8 vị Tiến sĩ và Phó bảng, trong đó có nhà yêu nước Phan Chu Trinh, cụ Nguyễn Sinh Sắc - thân sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh. Thi đậu điểm cao nên người kinh thành Huế gọi cụ là “Ông Tú Trạng" và được Nhà vua tặng biển gỗ sơn son thếp vàng có 4 chữ “Ấn tứ vinh quy”, tặng cờ vải đỏ chữ vàng ghi “Đệ tam giáp đồng tiến sĩ xuất thân”

Đồng chí  Nguyễn Đức Hiện - Phó chủ tịch UBND xã Vĩnh Hào giới thiệu tóm tắt giá trị di tích và công trạng

của tiến sỹ Nguyễn Văn Tính

Từ tháng 8 năm 1902 đến năm 1906, Tiến sĩ Nguyễn Văn Tính được bổ nhiệm làm Hàn lâm viện Biên tu tại huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương, rồi đến làm quan Đốc học phụ trách công tác giáo dục tại Hải Phòng. Đến năm 1907, Tiến sĩ Nguyễn Văn Tính đã xin cáo quan về quê tham gia hoạt động phong trào Đông Kinh Nghĩa Thục, mở các lớp dạy học và chữa bệnh miễn phí cho Nhân dân, giúp Nhân dân tăng gia sản xuất, đào mương dẫn thủy nhập điền, mở mang đường xá, chia lại ruộng đất cho công bằng. Tiến sĩ Nguyễn Văn Tính nổi tiếng là người có kiến thức sâu rộng, am hiểu lịch sử, văn hay, chữ tốt nên cụ thường được mời viết bi ký, câu đối, đại tự cho đền miếu, đình đám, hội hè... Bên cạnh đó, cụ cũng rất đam mê sáng tác thơ văn. Cụ để lại cho hậu thế nhiều tác phẩm văn học, như Thiên Bản lục kỳ ký, Thiên Bản diên cách chí, Minh kính chí… Các tác phẩm thơ văn của Cụ thể hiện lòng yêu nước, ca ngợi các các danh thần nghĩa sĩ có công với nước, với dân. Tại Khu di tích kiến trúc nghệ thuật Phủ Dầy và một số ngôi đền, miếu, phủ trên địa bàn huyện Vụ Bản và các làng xã lân cận cũng lưu giữ nhiều văn bia, câu đối… do cụ đề soạn, vì thế cụ được Nhân dân trong làng, ngoài xã ai cũng biết ơn, kính trọng.

Đồng chí Nguyễn Thị Tâm Phó Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch về dự trao bằng, tặng hoa chúc mừng gia đình và dòng họ

Lãnh đạo Bảo tàng tỉnh Nam Định về dự, tặng hoa chúc mừng gia đình và dòng họ

Đồng chí Vũ Quang Chung - Phó Phòng Văn hóa và Thông tin huyện về dự, tặng hoa chúc mừng gia đình và dòng họ

Đồng chí Nguyễn Đức Thịnh - HUV, Bí thư Đảng bộ, Chủ tịch HĐND xã Vĩnh Hào về dự,

tặng hoa chúc mừng gia đình và dòng họ

Các đại biểu về dự, tặng hoa chức mừng gia đình và dòng họ

Trong cuộc đời sự nghiệp Tiến sĩ Nguyễn Văn Tính luôn có ủng hộ rất lớn của cụ bà Vũ Thị Nguyện – Người làng Tây Lạc, xã Đồng Sơn, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định. Hai cụ sinh được 8 người con 6 trai, 2 gái. Phát huy truyền thống cha ông, các thế hệ con cháu luôn cố gắng trong học tập và lao động, có nhiều đóng góp rất tự hào cho công cuộc xây dựng, bảo vệ và phát triển quê hương, đất nước, nhiều người trưởng thành trên các lĩnh vực chính trị, khoa học, kinh tế, nhiều người đang giữ các cương vị quan trọng ở Trung ương và địa phương. Tiêu biểu nhất trong số các con của cụ có ông Nguyễn Sỹ Lâm là người có công danh sự nghiệp hiển vinh nhất. Ông là Đại biểu Quốc hội khóa IV, V, VI, Anh hùng lao động, giáo sư viện sĩ, thầy thuốc Nhân dân; Nhà giáo ưu tú Nguyễn Sĩ Nguyên; Giáo sư Nguyễn Sỹ Tế; Giáo sư Nguyễn Sỹ Phong; Thiếu tướng quân đội Nhân dân Việt Nam Nguyễn Sỹ Động.

 Đồng chí Trần Ngọc Dũng - Chủ tịch UBND xã Vĩnh Hào phát biểu giao nhiệm vụ quản lý di tích

Tiến sĩ Nguyễn Văn Tính mất ngày mồng 7 tháng 4 năm Canh Ngọ 1930, hưởng thọ 70 tuổi. Để tôn vinh, tưởng nhớ công lao và sự nghiệp của cụ, sau khi cụ mất, hậu duệ dòng họ đã cải táng mộ cụ tại chùa cổ Bái Đính, tỉnh Ninh Bình và xây dựng từ đường để thờ phụng, tri ân công đức của cụ - một nhà khoa bảng, nhà giáo dục hết lòng vì nước, vì dân. Từ đường Tiến sĩ Nguyễn Văn Tính được xây dựng vào năm Tân Mùi 1931. Công trình từ đường ban đầu xây dựng có mặt bằng kiến trúc kiểu chữ Nhất, gồm 3 gian dựng bằng gỗ lim, nền lát gạch đỏ, mái lợp ngói nam. Trải qua thời gian với sự tác động của thiên nhiên, khí hậu, công trình đã bị xuống cấp. Những năm gần đây, con cháu dòng họ đã hưng công tu bổ, tôn tạo ngôi từ đường khang trang, to đẹp theo mặt bằng kiến trúc kiểu chữ đinh, gồm Tiền đường 3 gian, hậu đường 1 gian, bộ khung gỗ lim, nền lát gạch đỏ, mái lợp ngói nam. Việc phụng thờ Tiến sỹ cùng các thế hệ tiếp nối tại từ đường không chỉ thể hiện truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, tri ân công đức những người có công với quê hương, đất nước mà còn ca ngợi, tôn vinh một dòng họ có nhiều người đỗ đạt, công danh sự nghiệp hiển vinh làm rạng danh dòng họ, quê hương. Tên tuổi của cụ không chỉ làm rạng danh dòng họ, quê hương mà còn được lưu truyền trong sử sách, khắc vào bia đá, trở thành tấm gương sáng cho các thế con cháu noi theo. Hiện nay tại từ đường còn lưu giữ câu đối mừng của nhà yêu nước Phan Bội Châu đã đến Cựu Hào chào từ biệt trước khi Đông du sang Nhật Bản. Công trình từ đường hiện nay không chỉ đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng tâm linh cho con cháu dòng họ, mà còn là nơi lưu giữ, trưng bày những tư liệu, hình ảnh, hiện vật nhằm tôn vinh công lao, sự nghiệp hiển vinh của Tiến sĩ Nguyễn Văn Tính cùng các con, cháu. 

Các đại biểu dâng hương tại từ đường

Hiện nay, tại Từ đường hiện còn lưu giữ được nhiều di vật, cổ vật có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học như: Sắc phong, bằng cấp, cờ, biển, câu đối, đại tự, ngai, bài vị... có niên đại thời Nguyễn thế kỷ XIX, XX. Đây là nguồn tư liệu vô cùng quý giá vừa để khẳng định công lao, sự nghiệp của Tiến sĩ vừa góp phần vào việc nghiên cứu, tìm hiểu về chế độ khoa cử dưới triều Nguyễn trong lịch sử khoa cử Việt Nam. Hàng năm, tại Từ đường, con cháu dòng họ tổ chức lễ kỵ Tiến sĩ Nguyễn Văn Tính vào ngày mồng 7 tháng Tư và kỵ tổ bà vào ngày 22 tháng Mười âm lịch, với các nghi thức trang trọng như: Dâng hương, tế lễ... Những hình thức sinh hoạt văn hoá, tín ngưỡng diễn ra tại Từ đường không chỉ thể hiện truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, tôn vinh, tưởng nhớ công lao của cụ mà còn góp phần giáo dục cho các thế hệ con cháu phát huy truyền thống khoa bảng, hiếu học của cha ông.

Với những giá trị lịch sử, văn hóa tiêu biểu, ngày 15/12/2022, từ đường Tiến sĩ Nguyễn Văn Tính - thôn Cựu Hào, xã Vĩnh Hào được UBND tỉnh Nam Định ra quyết định công nhận và cấp Bằng xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh. Tại buổi lễ đón bằng di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh, con cháu gia đình Tiến sĩ Nguyễn Văn Tính cũng như con cháu trong dòng họ vui mừng, phấn khởi và tự hào ôn lại lịch sử ra đời của dòng họ và tổ chức các hoạt động tế, lễ, rước Bằng di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh về từ đường trong không khí trang trọng, thành kính. Bằng di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh đối với Từ đường Tiến sỹ Nguyễn Văn Tính là sự ghi nhận của các cấp đối với công lao của Tiến sĩ với dân, với nước; đồng thời đây cũng là niềm vinh dự, tự hào của Đảng bộ, Nhân dân xã Vĩnh Hào nói chung và con cháu Tiến sĩ nói riêng.        

Thực hiện: Ban VH TT&TTxã